در اینجا لیستی از ۱۰۰ مکان تاریخی و دیدنی ایران همراه با توضیح مختصر درباره هرکدام آورده شده است:
۱. تخت جمشید (پرسپولیس) – استان فارس
پایتخت هخامنشیان، با کاخ‌های باشکوه و کتیبه‌های ارزشمند.
۲. نقش رستم – استان فارس
مجموعه‌ای از آرامگاه‌های شاهان هخامنشی و نقش برجسته‌های ساسانی.
۳. پاسارگاد – استان فارس
مکان آرامگاه کوروش کبیر، بنیان‌گذار امپراتوری هخامنشی.
۴. شهر تاریخی بیشاپور – استان فارس
شهر باستانی مربوط به دوره ساسانی، با نقوش برجسته و آثار معماری ارزشمند.
۵. ارگ بم – استان کرمان
بزرگ‌ترین سازه خشتی جهان که در زلزله ۱۳۸۲ آسیب دید ولی در حال بازسازی است.
۶. گنبد سلطانیه – استان زنجان
بزرگ‌ترین گنبد آجری جهان، از شاهکارهای معماری اسلامی.
۷. مجموعه میدان نقش جهان – استان اصفهان
میدان تاریخی با بناهای زیبا مانند مسجد شاه، مسجد شیخ لطف‌الله و عمارت عالی‌قاپو.
۸. کاخ گلستان – تهران
مجموعه‌ای از کاخ‌های تاریخی مربوط به دوره قاجار.
۹. برج میلاد – تهران
بلندترین برج ایران که امروزه یکی از نمادهای پایتخت است.
۱۰. برج آزادی – تهران
یکی از نمادهای شهر تهران که در زمان پهلوی ساخته شد.
۱۱. حمام وکیل – شیراز
حمام تاریخی مربوط به دوره زندیه با معماری چشم‌نواز.
۱۲. باغ ارم – شیراز
یکی از باغ‌های معروف ایرانی با معماری سنتی و طبیعت زیبا.
۱۳. باغ دولت‌آباد – یزد
باغی با بادگیر بلند که یکی از شاهکارهای معماری ایرانی است.
۱۴. بازار تبریز – تبریز
یکی از بزرگ‌ترین و قدیمی‌ترین بازارهای سرپوشیده جهان.
۱۵. مسجد کبود – تبریز
مشهور به مسجد فیروزه‌ای، با کاشی‌کاری‌های ظریف.
۱۶. ارگ کریم‌خان – شیراز
قلعه‌ای مستحکم از دوره زندیه که زمانی محل سکونت کریم‌خان زند بود.
۱۷. آرامگاه حافظ – شیراز
محل آرامگاه شاعر پرآوازه ایران، حافظ شیرازی.
۱۸. آرامگاه سعدی – شیراز
مقبره شاعر بزرگ ایرانی، سعدی، که با معماری زیبا تزئین شده است.
۱۹. روستای ماسوله – گیلان
روستایی تاریخی با معماری پلکانی و طبیعت دل‌انگیز.
۲۰. روستای کندوان – آذربایجان شرقی
روستایی با خانه‌های سنگی که در دل صخره‌ها ساخته شده‌اند.
۲۱. قلعه الموت – استان قزوین
دژ تاریخی که مقر حسن صباح، رهبر اسماعیلیان، بوده است.
۲۲. شهر سوخته – استان سیستان و بلوچستان
یکی از کهن‌ترین شهرهای باستانی ایران با آثار تمدنی مهم.
۲۳. آرامگاه فردوسی – استان خراسان رضوی
مقبره شاعر بزرگ حماسه‌سرای ایران، فردوسی، در توس.
۲۴. حرم امام رضا (ع) – مشهد
یکی از مهم‌ترین زیارتگاه‌های شیعیان با معماری باشکوه.
۲۵. آرامگاه خیام – نیشابور
مقبره شاعر و ریاضی‌دان مشهور ایرانی، حکیم عمر خیام.
۲۶. آرامگاه عطار نیشابوری – نیشابور
مقبره شاعر و عارف بزرگ ایرانی.
۲۷. کاخ سعدآباد – تهران
مجموعه‌ای از کاخ‌های دوران پهلوی در شمال تهران.
۲۸. کاخ نیاوران – تهران
یکی دیگر از کاخ‌های سلطنتی پهلوی در تهران.
۲۹. بازار وکیل – شیراز
بازاری تاریخی از دوره زندیه با معماری زیبا.
۳۰. مسجد جامع یزد – استان یزد
یکی از مهم‌ترین مساجد ایران با معماری خیره‌کننده.
۳۱. دخمه زرتشتیان – استان یزد
مکانی که زرتشتیان برای دفن مردگان خود از آن استفاده می‌کردند.
۳۲. میدان گنجعلی‌خان – کرمان
مجموعه‌ای تاریخی شامل حمام، بازار و کاروانسرا از دوره صفویه.
۳۳. باغ شازده ماهان – کرمان
باغی زیبا و سرسبز در دل کویر که از دوره قاجار باقی مانده است.
۳۴. کاخ آپادانا شوش – استان خوزستان
کاخی مربوط به دوران هخامنشی، ساخته شده توسط داریوش بزرگ.
۳۵. چغازنبیل – استان خوزستان
زیگوراتی باستانی از دوره عیلامیان که در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده است.
۳۶. پل خواجو – اصفهان
یکی از زیباترین پل‌های تاریخی ایران که روی زاینده‌رود قرار دارد.
۳۷. سی‌وسه‌پل – اصفهان
پل تاریخی با ۳۳ دهانه که از دوره صفویه به یادگار مانده است.
۳۸. کلیسای وانک – اصفهان
کلیسای ارامنه جلفای اصفهان با معماری و نقاشی‌های زیبا.
۳۹. باغ فین کاشان – استان اصفهان
باغی تاریخی با حمام فین که محل قتل امیرکبیر بوده است.
۴۰. مسجد شاه چراغ – شیراز
زیارتگاهی باشکوه که آرامگاه یکی از فرزندان امام موسی کاظم (ع) است.
۴۱. کاخ چهلستون – اصفهان
کاخی با نقاشی‌های زیبای صفوی و انعکاس باشکوه در حوض بزرگ آن.
۴۲. مجموعه تخت سلیمان – استان آذربایجان غربی
مجموعه‌ای باستانی که شامل آتشکده، کاخ ساسانی و دریاچه‌ای طبیعی است.
۴۳. شهر تاریخی حریره – جزیره کیش
بقایای شهری که در دوران ایلخانیان رونق داشته است.
۴۴. قلعه فلک‌الافلاک – استان لرستان
قلعه‌ای مستحکم که بر روی تپه‌ای در خرم‌آباد ساخته شده است.
۴۵. دریاچه ارومیه – استان آذربایجان غربی
دریاچه‌ای شور که از بزرگ‌ترین دریاچه‌های داخلی ایران است.
۴۶. دریاچه گهر – استان لرستان
دریاچه‌ای کوهستانی و زیبا در ارتفاعات اشترانکوه.
۴۷. روستای میمند – استان کرمان
روستایی با خانه‌های دست‌کنده در دل کوه، مربوط به دوران باستان.
۴۸. دره ستارگان – جزیره قشم
پدیده‌ای طبیعی که با اشکال خاص زمین‌شناسی شهرت دارد.
۴۹. تنگه چاهکوه – جزیره قشم
تنگه‌ای زیبا با اشکال صخره‌ای حیرت‌انگیز.
۵۰. جزیره هرمز – استان هرمزگان
جزیره‌ای با خاک‌های رنگی و طبیعت منحصر به فرد.
۵۱. آبشار مارگون – استان فارس
یکی از زیباترین آبشارهای ایران با آب جاری از دل کوه.
۵۲. آبشار بیشه – استان لرستان
آبشاری مرتفع و زیبا در مسیر راه‌آهن سراسری ایران.
۵۳. آبشار شوی – استان خوزستان
بزرگ‌ترین آبشار طبیعی خاورمیانه با طبیعتی بکر.
۵۴. جزیره هنگام – استان هرمزگان
جزیره‌ای کوچک و زیبا با ساحل نقره‌ای و دلفین‌های بازیگوش.
۵۵. غار علیصدر – استان همدان
بزرگ‌ترین غار آبی ایران که امکان قایقرانی در آن وجود دارد.
۵۶. غار کتله‌خور – استان زنجان
غاری آهکی با قندیل‌های زیبا و چندین طبقه.
۵۷. غار قوری قلعه – استان کرمانشاه
طولانی‌ترین غار آبی آسیا با تالارهای شگفت‌انگیز.
۵۸. مجموعه بیستون – استان کرمانشاه
شامل کتیبه داریوش، مجسمه هرکول و آثار باستانی دیگر.
۵۹. طاق بستان – استان کرمانشاه
مجموعه‌ای از نقش برجسته‌های ساسانی با صحنه‌های تاج‌گذاری پادشاهان.
۶۰. تنگه واشی – استان تهران
منطقه‌ای کوهستانی با رودخانه‌ای جاری در میان صخره‌ها.
۶۱. پارک ملی گلستان – استان گلستان
اولین پارک ملی ایران و زیستگاه گونه‌های نادر جانوری.
۶۲. جنگل‌های هیرکانی – شمال ایران
جنگل‌هایی با قدمت میلیون‌ها سال که در فهرست میراث جهانی ثبت شده‌اند.
۶۳. دریاچه ولشت – استان مازندران
دریاچه‌ای کوهستانی با آب زلال و طبیعت سرسبز.
۶۴. چشمه‌های باداب سورت – استان مازندران
چشمه‌های پلکانی رنگی با خاصیت درمانی.
۶۵. کویر مرنجاب – استان اصفهان
کویر زیبا با تپه‌های شنی و کاروانسرای تاریخی.
۶۶. کویر لوت – استان کرمان
گرم‌ترین نقطه زمین با چشم‌اندازهای بی‌نظیر کویری.
۶۷. روستای ابیانه – استان اصفهان
روستایی تاریخی با خانه‌های قرمز‌رنگ و معماری سنتی.
۶۸. جنگل ابر – استان سمنان
منطقه‌ای که در آن ابرها بر روی جنگل جریان دارند.
۶۹. قلعه رودخان – استان گیلان
قلعه‌ای تاریخی در دل جنگل‌های فومن با معماری مستحکم.
۷۰. شهر زیرزمینی نوش‌آباد – استان اصفهان
شهری مخفی از دوره ساسانی با تونل‌های زیرزمینی.
۷۱. تالاب انزلی – استان گیلان
زیستگاهی برای پرندگان مهاجر با نیلوفرهای آبی زیبا.
۷۲. قلعه قشم – جزیره قشم
قلعه‌ای تاریخی که توسط پرتغالی‌ها ساخته شده است.
۷۳. کاروانسرای دیر گچین – استان قم
یکی از بزرگ‌ترین و قدیمی‌ترین کاروانسراهای ایران.
۷۴. بازار قیصریه – اصفهان
بازاری تاریخی از دوران صفویه با معماری چشم‌نواز.
۷۵. قلعه ضحاک – استان آذربایجان شرقی
دژی باستانی با قدمتی بیش از ۳۰۰۰ سال.
۷۶. دریاچه چورت – استان مازندران
دریاچه‌ای زیبا که در اثر زلزله ایجاد شده است.
۷۷. خانه طباطبایی‌ها – استان اصفهان
خانه‌ای تاریخی با معماری منحصر‌به‌فرد در کاشان.
۷۸. خانه بروجردی‌ها – استان اصفهان
خانه‌ای زیبا با بادگیرهای بلند و معماری هنرمندانه.
۷۹. مسجد جامع اصفهان – استان اصفهان
یکی از شاهکارهای معماری اسلامی با قدمتی هزارساله.
۸۰. پل ورسک – استان مازندران
پلی مهندسی‌شده از دوران پهلوی که مسیر راه‌آهن را متصل می‌کند.
۸۱. چشمه علی دامغان – استان سمنان
چشمه‌ای تاریخی با نقش برجسته‌های دوره قاجار.
۸۲. باغ عفیف‌آباد – شیراز
باغی تاریخی با عمارت باشکوه و موزه سلاح.
۸۳. باغ موزه هرندی – استان کرمان
موزه‌ای با آثار باستانی و درختان زیبا.
۸۴. قلعه فورگ – استان خراسان جنوبی
قلعه‌ای نظامی که در ارتفاعات ساخته شده است.
۸۵. شهر تاریخی دارابگرد – استان فارس
یکی از نخستین شهرهای دایره‌ای شکل جهان.
۸۶. بندر کنگ – استان هرمزگان
بندری با معماری سنتی و بادگیرهای زیبا.
۸۷. قلعه سلاسل – استان خوزستان
دژی مستحکم که روزگاری مقر حاکمان شوشتر بوده است.
۸۸. آبشار لاتون – استان گیلان
بلندترین آبشار ایران با چشم‌اندازی طبیعی.
۸۹. منطقه حفاظت‌شده توران – استان سمنان
زیستگاه یوزپلنگ آسیایی و گونه‌های نادر حیات‌وحش.
۹۰. قلعه گبری – استان تهران
قلعه‌ای که قدمت آن به دوران پیش از اسلام بازمی‌گردد.
۹۱. خانه مستوفی‌الممالک – تهران
خانه‌ای تاریخی با معماری قاجاری زیبا.
۹۲. سد کرج – استان البرز
یکی از مهم‌ترین سدهای ایران با طبیعتی چشم‌نواز.
۹۳. آرامگاه باباطاهر – استان همدان
مقبره شاعر نامدار دوبیتی‌سرای ایران.
۹۴. آرامگاه شیخ صفی‌الدین اردبیلی – استان اردبیل
مجموعه‌ای تاریخی با معماری خاص صفوی.
۹۵. دریاچه زریوار – استان کردستان
دریاچه‌ای طبیعی با اکوسیستم منحصر‌به‌فرد.
۹۶. عمارت شاپوری – شیراز
خانه‌ای با معماری دوران پهلوی اول.
۹۷. قلعه نادری – استان خراسان شمالی
دژی که به دوران نادرشاه افشار بازمی‌گردد.
۹۸. باغ سیف‌الدوله – استان همدان
باغی سرسبز با عمارت‌های تاریخی.
۹۹. برج کج گنبدکاووس – استان گلستان
برجی بلند و تاریخی که از دوران آل‌زیار باقی مانده است.
۱۰۰. شهر باستانی هگمتانه – استان همدان
یکی از نخستین پایتخت‌های ایران باستان از دوران مادها.
این فهرست تنها گوشه‌ای از تاریخ و زیبایی‌های ایران را نشان می‌دهد.
